کەنەکە ئاشکراش کەرد: پنەوازەن هۆرامی جە ناوچە هۆرامی-نشینەکانە بوزیۆنە پڕۆگرامو وانای و پەروەدەی، چونکە بە وانای و پەروەردەکەردەی بە زوانە کوردییەکان، سەرەنجام تاکو ئاستو ستاندارد بېیەی، ببۆنە بە مایەو وەڵێوستەی زوانەکەیمان.
دمابەدمای ئانەی کە وەزیرو ڕۆشنویری هەرێمو کوردستانی (حەمەو حەمەسەعید)ی پەی پەروەردە و وانای زوانی هۆرامی بەفەرمی دواکاریش پێشکەش بە وەزارەتو پەروەردەو هەرێمو کوردستانی کەردەبێ و شونیشەرە دەیان ناوەندێ و ڕێکوزیێ مەدەنیێ و رۆشنویریێ و هامکات سەدان کەسایەتیێ بوارە جۆربەجۆرەکانو هەورامانی و کوردستانی بەگەرمی پەشتیوانی وێشان جە داواکاریەکە نیشانەدابێ و بە هەنگامێ گرنگە پەی پارێزنای هەورامی و یەکیەتی نەتەوەیی کوردستانی وەسفشان کەردەبێ، كۆمیسیۆنو زوانی و کلتوری و پەرەردەی سەر بە کۆنگرەو نەتەوەیی کوردستانی (کەنەکە) سەبارەت داواکاری هۆرامییەکا پەی وانای و پەروەردەی بە زوانی ئەڎاییشان ئەرەیاونایێوشدان و جە میانەشەنە پەشتیوانیش جە داواکاریەکەی نیشانەدان و ئاشکراش کەردەن: وانای و پەروەردەکەردەی بە زوانە کوردییەکان، سەرەنجام تاکو ئاستو ستاندارد بېیەی، ببۆنە بە مایەو وەڵێوستەی زوانەکەیمان و پاریزنایش.
تەمامی ئەرەیاونایەکەو کەنەکە-ی:
چوون کەنەکە پەشتیوانی جە وانی و پەروەردەی بە هۆرامی جە ناوچە هۆرامی-نشینەکانە مەکەرمێ…
هامتەریب چەنی مدرامانی و کۆشای کەسانێوی دڵسۆزێ، کەنەکە جە چوارچوەو خەبات و کۆشای گەلەکەیمانە پەی پێکئاوردەی کوردستانێوی ئازادی و دیمۆکراتیکی، جە سەرجەم بوارەکانە ئا پەرسێ کە مەبانێ بە هۆکار پەی پتەوکەردەی نەتەوەی و گەل-بییەی، ستراتیژیانە کۆشش کەردەن و پەی یاوای بە ئا ئامانجە پیرۆزەیە و یۆگێرتەی و ڕێکوستەی گەل و نەتەوەکەیمان کارا هەوڵشدان.
گەلو کوردی خاوەن دێرینەی دوور و دێژین و دمای سەدان ساڵان جە
ئەرەگێرتەیی هیشتای ملش پەی سیستەمو دەوڵەت- نەتەوە ئەرەگێرەکان کەچ
نەکەردەن. ڕۆوانە وەرەنگارو سیاسەتەکێ ئینکاری و ئەوەسڕیەی و ستەمکاری
بییەنەوە و بە مدرامانی بەردەوام، بییەی وێش پارێزنان. یۆ جە ئا بابەتا کە
دوژمنێ کوردی فرە گرنگیشان پنەدان و ڕووبەڕوو یۆرشی بییەنەوە و گەرەکشانە
دلێنەبەرانێش، زوانی کوردییەن. زوانی کوردی بە دەوڵەمەندی و پەڕ زارییەکەو
وێشەوە، جە بوارەکێ؛ نویستەی، وانای و بە؟گردی جەڕاو بابەتە
فەرهەنگییەکاوەو بە وەشەویسی و وابەستەیی گەلی تا ئارۆ ئاومان و پارێزیان.
وانای و پەروەردە بەزوانە کوردییەکان سەرەنجام
ببۆنە بە مایەو وەڵوستەی زوانەکەیمان تاکو ئاستو ستاندارد بېیەی. کوردی
چەنڎین زارێ و شێوەزارێش هەنێ کە هەر یۆشان چوون ڕڤارێو مچانە دەریایێوی
گەورەتەرو زوانی کە زوانی کوردییەن. هەر زار و شێوەزاێوەشان دلێنەبشۆنە ئا
وەختە مەتەرسی بوزۆنە سەرو زوانی کوردی. هەر پەوکەی ئەگەر گەرەکمان بۆنە
کوردی دەوڵەمەند و هێقم بۆنە و ببۆنە بە ئا چەکە قورسە دژ بە دوژمنان
بەکارش بورمێنەو شناسنامەی نەتەوەییمان پنەش بپارێزنمێنە، مشیۆم زار و
شێوەزارەکێ و زوانی ئەڎایی جە وانگایەکانە بوانیانێ.
هۆرامی یۆن جە زارە ڕەسەنەکانو زوانی کوردی کە کۆنتەرین بەڵگێ و نویستێ
کوردیش پنە نویسیێنێوە. بەداخەوە جە دمای سەرهۆردای سیستەو دەوڵەت-
نەتەوەی، فرێوە جە زوانەکانو جیهانی دلێنەشیێ یان بە سیستماتیکانە پەراوێزێ
وزیێ.
لاوازبییەی و پەراوێزوستەی کوردی بەگردی و بە تایبەتی زار و شێوەزارەکێ
پێسەو (هۆرامی، زازاکی و کەلهۆڕی) و دابەشکەردەی کوردستانی و نەبییەی
زەمینەی جەباری پەی زار و شێوەزارەکان و گرنگینەڎای پنەشان، ئارۆ ئا زار و
زاراوێشە وستێنێ وەدەمو مەتەرسی گەورەو دلێنەشیەی.
چەنی پنەزانایمان هەوڵ و كۆششو دڵسۆزا، ڕۆشنویرا، پەروەردەکارا، چالاکوانێ مەدەنیێ، خەڵکو ئا هەرێما کە هۆرامی زوانێنێ، کە داواشان جە دەسەڵاتدارێ هەرێمو کوردستانی- باشوری تا جە هەرێمەکانشانە بە زوانی ئەڎایی پەروەردەو وانای دەست پنەبکەرۆنە، ئا هەوڵ وکۆشش و داواکارییە پەی ئێمە یاگۍ ڕێزیەن و گرنگی پنەدایەن.
ئێمە چوون كۆمیسیۆنو زوانی و کلتوری و پەرەردەی سەر بە کۆنگرەو نەتەوەیی کوردستانی (کەنەکە)، پەشتگیری ئا داواکارییە مکەرمێ و دەنگمان وزمێنە پاڵو دەنگو ئا کەسایەتی، ڕێکوزیایا و خەڵکو هۆورامانی کە داواکارییەکەشان بەرزکەردەنەوە. جە ئی چوارچوەنە بانگەوازی جە پارلەمان و حکومتو هەرێمو کوردستانی مکەرمێ تا بەیااەدەمو داواکاریەکەیەوە و بەمفەرمی وەڵمی کاریگەر و ئەرێنی بڎانێوە. هەر چەنڎە جە ٣٠ -٦ -٢٠٢١ی بە نامێوە فەرمییە بەژمارە ٤٦ پەی هەمان مەبەستی کیانیێنە پەی وەزارەتو پەروەردەی، بەڵام دیساەوە بەگرنگش مزانمێنە گرنگی بە نامەکێ و داواکاریەکەی بڎریۆنە. هیوادارێنمێ ساڵێ ئایندێ پڕۆسەو وانای و پەروەردەی جە هۆرامان بەهۆرامی دەسش پنەکەردەبۆنە.
كۆمیسیۆنو زوانی و کلتوری و پەرەردەی سەر بە کۆنگرەو نەتەوەیی کوردستانی (کەنەکە)
