بە بۆنەو ششەمین ساڵیادو کۆم کوشتەو ئێزئیدیەکا شەنگاڵی :
:
زەردەشت هۆرامی
رۆ ٣-٨ – ٢٠١٤ پسۆ یۆ جە ڕوە ناوەشەکا و پەر جە نەهامەتی نە تەنیا پەێ نەتەوەکەیما پەێ ئینسانیەتی بێ . چا ڕوەنە جە وەرانوەروو چەما جیهانیوە و چەو پەروو شەرمیوە ، بەشێ جە دەسەڵاتوو پانیشتوو کوردستانی بە ڕابەری مەسعوود بارزانی کەرامەتوو نەتەوەکەیما جە کەسایەتی خەڵوو ئێزئیدینە ماڕاش و خیانەتەکەش بی بە پەڵێوە سیاو پۆ تەوێڵەو دەسەڵاتدارا پانیشتوو کوردستانی . جە ٣ و ئابوو ٢٠١٤ شەنگاڵ و شارۆچکەکا ڕەبیعە ، زوومار ، سنونێ ، خانسۆر و وانکێ بە کەمتر جە دوێ سەعاتا کەوتێ دەسوو داعشی . ئانە جە وەختێوەنە کە نزیکەو هەشت تا دە هەزارا جە هێزەکا زێرەڤانی ، پۆلیس و ئاسایش و پارتی بە سەرۆکایەتی مەسعوود بارزانی بە بی ئانەی هیچ مدرامان و وەرگێریەوە کەرا هەرێموو ئێزیدیەکاشا تەسلیموو داعشی و تورکیەی کەرد . ئینە جە وەختێنە بێ کە پارتی جە سالەو ٢٠٠٨ بە سناریۆیە تایبەت بە هەمیاری دەسگاو ئیتڵاعاتی تورکیەی – میت ، جە ڕاو گرووپە تۆندرەوەکا نزیک جە تورکیەی بە تەقنایۆ نزیکەو ٥٠٠ کیڵوا (تی ئن تی ) بە سەدان ئیزئیدیەش کەردێ قۆربانی ، جە دماو ئا کارەساتەیە پارتی بە بەهانێ پارێزناو خەلکوو ئیزئیدی هێزەکا وێش گێڵنێوە شەنگاڵ فرەو خەلکوو هەرێمەکەیش بێ چەک کەرد و واتش جە وەختێنە کە پێشمەرگی زێرڤانی هەنی ئیتر شممە چەک و سڵاحتا لازم نیا . بەلام ئینە سەرەتایە بێ پەێ پیڵانەو ٢٠١٤ .
:
بە پێچەوانەو گردوو ئا بەڵێنا کە پارتی و بارزانی بە خەلکوو شەنگاڵیش دابێ ، ئیجارە پارتی وێش مۆستەقیم بی بە بەشێ جە پیڵانەو داگیرکەرا کوردستانی و دۆژمنا مرۆڤایەتی پسۆ داعشی پەێ کۆم کوشتەو ئێزئیدیەکا. هەر پاسە کە زانمێ شەنگاڵ و هەرێموو ئێزئیدیەکا جە دوێ لێوە پەێ دەۆڵەتوو فاشیستوو تورکیەی کە ئارۆ ڕاوەبەری ئیخوانەکا جیهانی کەرۆ تایبەتمەندی وێش هەن . یۆهەم پسۆ جۆغرافیایی مۆهمیە فرەش پەێ ئاواتە سۆتەکا دەۆڵەتوو تورکیەی هەن . تورکیە کە هێشتا ویروو گیڵایۆ پەێ سنوورەکا سەردەموو وەڵێ ڵۆزانی ئینا سەرەشەنە ، دەسگێرتەی سەروو شەنگاڵی و بەرزائیەکا ئا هەرێمەیە پسۆ قەڵێوە وینۆ پەێ ئاسان داگیر کەردەو مووسڵی و کەرکووکی . جە لایەتەر تورکیە کە پرۆژەو یاوناو گازو قەتەریش پەێ بەندەروو جیهانی هەن ، ڵووڵێ ئا پرۆژەیە هیچ ڕێوەتەرش جگە جە هەرێموو ئێزئیدیەکا پەێ یاونایش نیەنە . دوەمین خاڵ شناس و باوەری ئیزئیدیەکان کە سەرەراو گردوو ئا قەتڵ و عاما کە هەر جە سەرهۆرداو داگیرکاری بە نامێ ئیسڵامی تا ئاڕۆ کە سەرشانە ئامان و هەن ، هێشتا دین و باوەری و زوان و وێشا نەواران ، ئینە پەێ خەڵافەت و ئێخوانێ پسۆ ئەردۆغانی کە وێش بە سۆڵتانوو عۆسمانی تازەی مزانۆ پسۆ دیوارێ جە وەرانوەروو وەرمە پیسەکاسۆ وینۆش . پۆچی تەنیا بەهانێوە کە تاوۆ ئی پیڵانێشە پەنە سەر وزۆ ، بە کافر زانای خەلکوو ئێزئیدی و حەڵاڵ کەردەو ونێشا پەێ گرووپە تۆندرەوەکا پسۆ داعشی بێ .
سەرهۆرداو داعشی پسۆ پرۆژەو زڵهێزا جیهانی بە دوێ ئامانجێ دەسش پەنە کەرد . یۆهەم کێشتەو نەخشێوە تازە پەێ رۆژهەڵاتی ناوینی کە جە قازانجوو زڵهێزانە بۆ . ئی پرۆژە بە بۆنیاد نیا سیستموو نێۆ لێبرالیسمی دمائیش پەنە ئێ ، سیستمێ کە بە کاوڵکاری و جە بەین بەردەو گردوو شناسنامەکا ، باوەریەکا ، زوانەکا و نرخەکا کۆمەڵگای سەرگنێ . دووەم تێکداو خەتوو مدرامانوو رۆژهەڵاتی ناوینی کە پەکەکە و گریڵا ڕابەریش کەرا . پەێ ئی پرۆژەیچە ناتۆ جە ڕاو تورکیەوە هەنگام بە هەنگام لوێ وەرۆ . تورکیەیچ پسۆ ئەندامێ ناتۆی ئی دوە ئامانجەشە پسۆ دەرفەتێ تاریخی پەێ یاوایۆ بە سنوورەکا وەلێ لۆزانی و جە بەین بەردەو شۆرش و کوردا چێرو ئی نامێنە زانا . سەروو ئا ئەساسەیە تورکیە بە هەمیاری بارزانی و داعشی جە ڕۆ ٣- ٨-٢٠١٤ چێروو نامێ فەرمانەو ٧٣ مینی جە شەنگاڵەنە کۆم کوشتەو سەدەو بیس و یەکیشا خۆڵقنا . کارەساتێ روەشدا کە سەروو دەۆڵەتا جیهانی و ئینسانیەتیش شۆر کەرد . نزیکەو پەنج هەزار ئێزئیدیە کە یەرێ هەزارێشا ژەنی بینێ پسۆ کۆیڵەی جە لاو داعشیوە بڕفانیە و جە وەڵاتە عەرەبەکانە ورەشیە . دماتەر جە سالەو ٢٠١٦ تا بە ئارۆ چنها گۆرێ کۆم کوشتەو ئیزیدیەکا ئیزیەوە کە ژماروو قۆربانیا کارەساتوو ٣-٨-٢٠١٤ بەرز کەردەوە .
:
جە دماو ساڵەو ٢٠٠٨ چەنی پارتی بە سناریۆیە وێش یاوناوە شەنگاڵ و مەخموور و زوومار ، پەکەکە پسۆ پارێزگاروو نەتەوە کوردیو گردو باوەریەکا کوردستانی یۆهەمین هەنگامێ تایبەتێش پەێ رێکوستەو گەلی ئێزیدی نیە . جە ماوەو چن ساڵانە بە سەدان کەسێ بەشدارێ هێزەکا گریڵای بییە. ئینە پاسەش کەردەبێ کە کەم یا فرە ئاگاداریە جە ئاژەو ژیوا ئێزئیدیەکا بۆ . پۆچی بە سەر هۆرداو داعشی پەکەکە دەسێ ٩ کەسی جە گریڵاکاش پەێ شەنگاڵی کیانۆ کە نزیک و دور پسۆ خەتەو پەیوەندی چەنی قەندیڵی با . هەر جۆرێ بۆ چا بەینەنە دوێ چا گریڵایا کە دوێ دوێ قەرار بیەن وێشا یاونا شەنگاڵ جە لاو پاراستنوو پارتیوە قۆڵبەس کریا . پۆچی جە ڕوێ وەلێ هێرشەکەو داعشی هێزەکا (سپیڵک ،هەڵگورد و سەفین ) سەر بە زێرەڤانی و هێزەکا سەر بە کەتینەو ٨٠ ، ئاسایشىوو شنگاڵی و هێزەکا پۆلیسیچ هەر پاسە ، کە جە لاو سەربەست باپیرى وەرەپەرسوو ڵەقوو شەنگاڵ و پارتی سەرپەرشتی کریەنێ بە کەمتەر جە یەرێ ساعاتا نزیکەو ٢١٠ کیڵۆمترا بڕاو و وێشا یاونا پردەو سحیڵای .
بە پێچەوانەو هێزەکا پارتی و بارزانی کە جە لاو رۆژنامەوان بەفرین شەنگاڵی ڤیدیۆشا چەنە گیریا و وەلا بیوە و شەنگاڵشا جیای ئاست و ورەتشا . هێزێوە ١٤ کەسی یەکیەتی نیشتمانی کوردستانی جە ٢-٨-٢٠١٤ چەنی داعشی گنا جەنگ و بە داخەوە هەر چواردە کەسەکە کە یۆشا فرماندەو هێزەکا موسڵوو یەکیەتی بۆ شەهیدێ کریا . خیانەتوو هێزەکا پارتی سەرەراو تەسلیم کەردەوە شنگاڵ ، ڕەبیعە ، زوومار ، سنونێ ، خانەسۆر و وانکێ ١٥٠و دێهاتێ بە سەد هەزار کوردێ ئێزئیدیەشا پەێ هێزێوە وەحشی پسۆ داعشی بە تەنیا ئاستێ . جە دماو داگیرکەردەو شەنگاڵی و پەنا بەردەو خەلکی بە کەشەکا ئا هەرێمەیە ٧ گریڵا پەکەکەی جە مدرامانێ بێ وێنە تاواشا پەێ چنها ساعاتا وەروو کۆم کوشتەی و قەتڵ و عامێ گەورەی گێرا . جە دماو مدرامانوو گریڵاکا پەکەکەی ، هێزێوە سەر بە یەپەگەی جە رۆژئاواو کوردستانی جە ڕاو کوریدۆرێ یا داڵانێ ئەمنیەتیە تاواشا بە هەزاران ئێزئیدیە جە مەردەی رزگار کەرا . هەر پاسە هێزێ تەر سەر بە یەکیەتی نیستمانی کە کەوتێبێنی گەمارۆ داعشی رزگار کەراو چەنها پێشمەرگێشا کە بریندارێ بیەبێنێ یاونا شاروو دێرەکی .
:
بەڵام ئانە کە ئیتر جە لاو پارتی و بارزانیوە چەمەڕوان نەکریە ، واڕاو پیڵانەو تورکیەی پەێ داگیر کەردەو هۆڵێری و هەرێموو چێروو دەسەڵاتو پارتی بێ . جە ڕۆ ٦-٨ -٢٠١٤ داعش روەش کەردە شارۆچکەکا تلکێف و حەمدانیە ، گوێرو باشیک ( بەعشیقە) ، گۆگجەلى ، بەرتلە و خازری ، جە تەرسەو هێزەکا داعشی هێزەکا بارزانی چاگەیچ بە بێ هیچ مدرامانێ ڕەمێ و بە پەڵە ڕوەشا کەردە هۆڵێری و مەنتێقەو خەباتی ، بە جۆرێ کە جە مساحێبەو تەلەفزیۆنوو رووداوی چەنی سیروان بارزانی کە چی هێزەکێتا بەرەو جەنگیشا جیا ئاستەن ، جە جوابەنە ماچۆ ، جەنگیچەنە ڕامای بۆ ، بەلام ئانە کە یاگێ پەرسینە ئانەن کە هێزێ دە هەزار کەسی کە بە ساڵانە زەر و سروەت و سامانوو خەلکیش پەێ سەرف کریۆ و نامێ وێش نیا پێشمەرگە ، چەنی مەبۆ چن ساعاتا وەرگە نەگێرۆ ؟. داعش بە هێزێ ٤٠٠ کەسی جە قووڵایی خازریوە وێش یاونۆ شارۆچکەو بەردەڕەشی و خەباتی کە ٣٥و ٤٠ کیڵۆمتری جە هۆڵێری دوورێنی . جە دماو ئانەی کە پەی مسعوود بارزانی و پارتی بەر کەوت کە تورکیە ئامانجش داگیرکەردەو هەرێموو زەردین و چەنی بارزانی دروێش کەردێنێ ، زوو بارزانی چێروو نامێ یەکیەتی نەتەوەیی و برایەتی کوردا داواش جە هێزەکا پەکەکەی و دژە تیرۆروو یەکیەتی نیشتمانی کەردکە فریاشا یاوا .
:
وەختێ مەسعوود بارزانی دماو دوێ ڕوا چەمەروانی پەێ ئانەی دەۆڵەتوو تورکیەی تەنیا جوابوو تەڵەفوونەکاش داوە ، بێ ئۆمێد بی ، پەێ یۆهەمین جاری بە پێ وێش روەش کەردە هێزەکا پەکەکەی و گریڵای ، بە جۆرێ کە مەسعوود بارزانی جە مزگیچەنە پاڵێش نەوەتینێ , جە ١٣-٨-٢٠١٤ کە سەرداو مەخمووری کەرۆ و چەمش بە دوێ جە فرماندەکا پەکەکەی کەوت ، بارزانی کا هیچ ئۆمێدێش نەمەنەن ئا روە پاڵەیەکاش وەژۆ و ماچۆ ئێمە گرد برێ یۆترینێنمێ و داعش دۆژمنوو نە تەنیا ئێمە و شممەن ، دۆژمەنەو گردوو گەلوو کوردیا. (https://www.youtube.com/watch?v=r5kV7P7Nmks) . جە دماو رێککەوتەکە بارزانی ، پەکەکەی و یەکیەتی نیشتمانی کوردستانی ، هێزە هام بەش جە گریڵای و دژە تیرۆروو یەکیەتی داعشا جە ١٥ کیڵۆمتری مەخمووری زەمین گیر کەرد و تێکشادا . جە دماو گێرتەیۆ مەخمووری و گوێری فرەو خەلکی باورشا پاسە بێ کە یۆ گێرتەی هێزەکا جە وەرانوەروو داعشی ئیتر دما ئۆمای بە پەرتەوازی و خیانەتوو هێزە کوردیەکان جە وەرانوەروو یۆترینینە . گێرتەیۆ فرەو ئا شارۆچکا کە کەوتێبێنێ دەسوو داعشی و جە لاو پەکەکە و یەکیەتی نیشتمانیوە و دماتەر ئازاد کەردەو شەنگاڵی جە ١٣- ١١-٢٠١٥ ئیتر هیواکا تورکیەی بە داعشی نەمەنێ . مدرامانوو گریڵایاکا پەکەکەی ، یەپەگەی و پێشمەرگەکا یەکیەتی پاسەش کەرد کە تورکیە نەیاوۆ بە وەرمە پیسەکاش . سەرەراو گردو ئینیشا مەرزنایرەۆ وێراوەبەڕی شەنگاڵی و سیستموو ئێزئیدخانی هەم دمائیش بە داگیرکاری توکیەی ئارد هەم بە خیانەت و بارزانی . سەرو ئی ئەساسەیە ئەردۆغان و بارزانی پسۆ دوێ دۆریایا جارێ تەر جە وەرانوەروو پەکەکەی و یەپەگەی و یەبەشەو شەنگاڵی یۆشا گێرتەوە .
جە ماوەو ئی چن ساڵەینە سەروو داواو تورکیەی پارتی چنها جارێ هێرش بەردەنەوە سەروو ڕاوەبەری شەنگاڵی ، بە سیخۆری و جاسووسی کەردەی پەێ میتی چنها فرماندا یەبەشەی جە ساڵەو ٢٠١٩ و ٢٠٢٠ شەهید کریە . هەر پاسە جە ٢٥-٤-٢٠٢٠ نزیکەو ٢٦ فرۆکێ ئێف شانزەو تورکیەی هێرشا کەرد سەروو شەنگاڵی و کەشوو قەرەچۆخی و کەمپوو مەخمووری . مخابن نە دەۆڵەتوو عێراقی ، نە زڵهێزەکێ و نە یەکیەتی و گۆران پسۆ بەشە دەسەڵاتوو باشووری هەنگامێ کرداریەشا جە وەرانوەروو تورکیەی نەنیا . ئیسەیچ جە وەختێنە ششەمین ساڵیادوو کۆم کوشتەو ئێزئیدیەکا یاد کەرمێوە کە تورکیە بە هەمیاری پارتی و چرا سۆزەو ئامریکای جەنگێ نابەرابەرش جە هەرێمەکا حەفتانینی و خواکۆرکی جە وەرانوەروو پەکەکەی و گریڵای پەێ ماوەو دوێ مانگان دەس پەنە کەردەن . جەنگێ کە بە چەک و سەڵاح و ناتۆی و زەروو نەوت و پانیشتوو کوردستانێ تا بە ئاڕۆ ئایرش گەرما . سەرەراو ئانەی کە ئێزئیدیەکا ئیسە ساحێب و هێزوو پارێزناو و رێکوستەو وێشانێ بەلام هیچ چێوە جگە جە دادگایی کەردەو سەران و پارتی و تورکیەی و داعشی و بە سزا یاونایشا رۆحشا ئاسوودە نمەکەرۆ .
